Me muess ja geng chli uffpasse bi so Jubiläe, dass me bi den Erschten isch, wo gratulieren oder zmingscht irgend e Biitraag absondere, süsch gseht men alt uus. Mir hei das hüür scho am Bischpil Scheikspiir dörfen erläbe: Mögit Dr nech bsinne? Dr Scheikspiir hett im April si vierhundertscht Todestag, öh, gfiiret, aber scho färn im Dezämber isch bi de Medie dr Schtartschuss loosggange, quasi nach em Motto: «Wer meldet zuerst William Shakespeares nahenden 400. Todestag? (Primör!)» U wär de schpäter, termingerächt, im April öppis zum Thema gmacht hett, isch hingerdrii choo wie die alti Fasnacht, u ds Publikum hett d Nase grümpfet u gmotzet: «Hei die das itz o scho tschegget?»
Aber itz äben auso tuusig Jahr Bümpliz! Da hett es fei o scho ds einten u angeren abgsetzt i de lokale Medie, aber so ne richtige Schturm wie bim Scheikspiir hett es gottlob (no?) nid möge ggää. Me chönnt auso immer no «Bümpliz» uf Wikipedia googlen u fängti de auwä öppis, wo no niemer abbgschribe, pardon: gschribe hett.
Bümpliz-Tochter Tante Theres
I ha säuber o googlet, u zwar «Bompolusia». (U übrigens: Grüessech! I fah nämlech aa hie mit em eigetleche Thema, muess aber scho grad witt zrügg ushole. Mi «Biberischt-Grossvati» Adolf [wo si Vorname lang vor 1933 hett übercho, liebi Ching] Schibler hett i de 1950er Jahr aube zum Jux gchlöhnet, är chönn nid rüehme mit sine Ching: dr eltischt Suhn heigs ume bis uf Chräilige bi Bätterchinge bbracht, u die einzegi Tochter, u de hett dr Grossvatter si Schtimm aube no meh gsänkt und isch no liisliger worde, «ume grad bis uf Bümpliz».) Dr Chräilige-Suhn isch übrigens mi Vatter gsii u d Bümpliz-Tochter mi Tante Theres. Dr Grossvatter Adouf hett du aber e Wääg gfunge, für nid z verzwiifle: «We Frömdi frooge, sägen i eifach aube, mi Dochter wohni z Bompolusia.» U drum han i äbe (mögit Dr nech no bsinne? Obe han is gschribe!) das «Bompolusia» googlet. Eh ja, es isch zwar ender unwahrschiinlech, dass Bümpliz, wo ja äben ersch tuusigjährig wird, irgetwie schon e latinische Name sött gha ha à la Vindonissa oder Aventicum oder Augusta Raurica, aber hütt, wo me settegi Peanuts zackzack cha «recherchiere», ohni namittagelang in ere Bibliothek müesse z hocke, schteisch blööd da, wenns nid hurtigschwing googlisch. U auso äbe: «Bompolusia» gitt es im Internet im Fau (no) nid, aber i warten ab sofort giggerig uf en Iitraag: «von Adolf Schibler (1888-1974; Grossvater von Peter → Schibler) scherzhaft für ‹Bümpliz›.»
Itz han ii säuber o scho einisch z Bümpliz gwohnt, Herrschafte!, aber das isch meh weder vierzg Jahr häär, und es isch o umen es zimli churzes Gaschtschpiel gsii in ere WG mit dr Andrea, dr Helen und em Theo, a dr Schtatthalterschtraass, so imene zwöischtöckige Reihehuus, wo me, we mer d Erinnerig ke Schtreich schpilt, diräkt vo dr Fahrbahn dür ds Gartetööri inen isch u nächhär düre Wääg näbem Rase linx u rächz zum Iigang hingere, i wärweissen aber grad, ob Öich das überhoupt intressiert, item, uf au Fäu hett es mi grad juscht voletscht ungereinisch gluschtet, ga z luege, ob das Huus no schteit, u so bini zum erschte Mau sitt ere hauben Ewigkeit uf das Bümpliz hingere. Ah, übrigens: Heit Dir o grad vor eme Wiili ggläse, dass öppe füfzäh Prozänt vo de Dütschschwizer ihrer Läbtig no nie im Wäutsche si gsii u umgekehrt? Bevor mer hie dr Chopf schüttlen über settig abkapsleti Mitbürgeren u Mitbürger, wei mer doch no hurti überlegge, ob jedes vo üüs scho umen i aune Gmeinde, umen es einzigs Mau, isch gsii im Umkreis vo säge mer zwänzg Kilometer um si Wohnort ume? Säge mer scho ume Chiuchefäud: wär geit scho iz Chiuchefäud, usser mit de Göttiching, wüus aui die Museum hett dert um e Helvetiaplatz u unger dr Tierpark? Oder ganz konkret achebbrochen uf d Jubilarin Bompolusia, wo hütt hie gfiiret wird: We Dir nid säuber z Bümpliz deheime sitt – sitt Dir scho einisch dert, z Bümpliz, gsii, u zwar bewusst dert gsii, nid eifach i dr Isebahn oder uf dr Outobahn dranne verbigfreeset? Und sofern Ja: wie lang isch das häär, und us welem Aalass? (Auso i kenne ja eine, dä isch scho z Rotorua uf Nöiseeland vor eme berüehmte Vulkan gschtange, aber hett üses iiheimische Matterhorn no nid eis einzigs Mau «live» gseh! Schämdi! Udasimeritzaberwiderghörigabbgschweift.)
Velofahre im nöiere Bümpliz
Drum tifig zrügg uf 3018! Bompolusia! Vor vierzg Jahr, liebi Ching, won i wie gseit dert gwohnt haa, hesch ja ds Velofahre i dr Schtadt im Allgemeinen u grad z Bümpliz im Schpezielle chönne vergässe. Wüu: Bümpliz, auso nid ds hie gfiirete tuusigjährige, nei, ds nöiere, daas so ab de 1950er Jahr, Bümpliz dennzmau, hei mer gseit, hett me quasi um dä notorisch Outoverchehr (Wirtschaftsboom nach em Zwöite Wäutchrieg!) um dä Outoverchehr auso, heimerxeit, zringset ume erwitteret bbout, d Idee drhinger isch dennzmau gsii, dass dr Mönsch, auso in unserem Fall der Bümplizer Werktätige 1950ff., grad zack vor sir Hustüür i si eigett Charen iche schtigt u de au Wäärchti (am Sunntig isch aube Picknick im Jura hinger gsii oder wo, natürlech o mit em Outo) i dr ewig gliiiche lääänge Kolonne a si Arbeitsplatz faaahrt (schnaaaaagget), Houptsach, bisch i Dim eigette, private, vierrädrige Gartehüsli, nomau item (uschowiederabbgschweift).
Hütt, 2016, chasch hinggäge frävelig uf ds Velo schtige u chunnsch haubwägs sicher u gäbig füürschi, han i auso ddäicht u bi (möget Der nech bsinne? Irgendnöime hie witt obedraa hani mi parat gmacht für nach vierzg Jahr wieder einisch uf Bümpliz, Schtatthauterschtraass, wie gseit für z luegen ob «mis» Huus no schteit), bi, hanixeit, obedraa, no ke Minuten isches häär!, bi, hanixeit, auso uf ds Velo ghocket, u wüu es usnahmswiis grad der einzig schöön, trochnig u aagnähm warm Taag im Juni 2016 isch gsii, han i no es Zuesatzchehrli ggmacht u bi velomässig ungedüre via Marzili, Ex-Gaswärchbähnli-Trassee Richtig Waberen u oben über Blinzere unzowitter (aber im Ärnscht itz: intressiert Öich daas?)
Planlos
Zrügg zum Zuesatzchehrli (siehe oben) auso. I bi du auso vo Niederwange häär choo, u de muesch uf dr Friburgschtraass linx unger eren Ungerfüehrig düren abbiege, u itz bisch aber äben ungereinisch in ere komplett verwandlete Wäut: Es düecht di nid ume, nei, es isch, we men uf Bümplizer Bode chunnt, uf ds Mau aues eso, säge mer einisch: planlos, kes Komzept u nüüt, eifach hurtihurti zämeggwürfelet, win es grad chunnt oder isch choo, ganz im Ungerschied zum (sägemermau) «Entwicklungsschwerpunkt Wankdorf», wo me klar ds Gfüeuh hett, es habe hier eine ordnende Hand gewirkt, aber 3018! Bümpliz! Bompolusia! Sorry, wenn i hie scho wieder mit Auckland (Neuseeland) chume, wo eifach jede bout, wines grad chunnt, i gloube, die hei ke Ruumplanig dert, gschwige de Heimatschutz oder soo, aber, handchehrum u schier komisch: das Ganze hett si eiget Reiz, das Zuefällige, Überraschende, u äbe genau so isch es o z Bümpliz: linx irgend sone Induschtriebou, won en Architekt nach sim ganz pärsönleche, eigette Guschto härepflüümlett hett, es isch ja sowieso scho aues zungerobis hie u zämegschtücklet, de chunnts uf dä frömdartig Bou o nümmen aa, u voredra irgend e Kebab-Bude oder Kiosk oder Tischli mit Frässalie unger eme Sunneschirmli u linx oder rächts Outo-Occasione, uf ds Mau es gschichtsträchtigs auts Ghütt us irgend ere lengschtens vergangnigen Epoche vo dene total äbe, wie schon es paar Mau hie gseit u gfiiret: tuusig! Jahr.
Ds nöie Trendquartier
Auso d Schtatthalterschtraass itz aber: Die ischauso geng no da, und es sie immer no die Reihehüsli wie vor vierzg oder meh Jahr, aber i ha mi Seel müesse drüü, vier Mau luege, weles itz «miis» isch gsii, wüu hie u dert irgendöpper, so Nachfolger vo üüs Wee-Gee-Lütt, dert e Riiseboum pflanzet hett, wo früecher ume Rasen isch gsii, u hinger am Huus, so witt mes ma gseh, irgend sone (i wurd ja säge wüeschte, aber i wohne ja o nümm z Bompolusia) Pseudo-Durchgang à la Oriental, item, löh mer das, es isch ja schön, wenn es jedes cha mache, was ihns ddüecht, und übrigens isch ja mit Ex-Lieblingsnachber, dadääda vo Züri Wescht, wüsster, dä isch itz auso o scho Hüslibsitzer i däm Bompolusia hinger, u we me der Horizont chli erwitteret u uf das Bärn Oscht, auso Züri, ache luegt, merksch ungereinisch, wie so gwüürfelets Züüg plötzlech ds nöie Trendquartier wird u aui wei uf ds Mau dert häre züglen u zahle totali Phantasiepriise! Sage später ume niemand, wir hätten nicht hier und heute gewarnt! Biberischt-Grossvati, lueg obenache vo dert, wod itze bisch, u tue schtuune! U du o no grad, Tante Theres, schpienzlen achen uf Bompolusia! (U du, Vater, lue, was si us üsem Chräilige bi Bätterchinge hei gmacht.)
